Pilot olmak isteyenler işe nereden başlamalı?

Pilot olmak isteyenler işe nereden başlamalı?

Öncelikle nasıl uçmak istediğinize karar vermelisiniz. Pilot lisansı alınmasına ilişkin kurallar, uçmak istediğiniz hava aracı tipine göre değişkenlik arz etmektedir. Seçiminizi uçaklar, helikopterler, balonlar veya çok hafif hava araçları arasından yapabilirsiniz. Bazı lisanslar sadece hobi olarak uçmanız için kısıtlamaya tabi iken, bazı lisanslar ise kariyer hedeflerinize göre daha geniş yetkilerde uçma izni vermektedir.

a. Eğitim Süreci
b. Pilotluk Mesleği ve Eğitim Süreci Gereksinimleri
c. Pilotluk Mesleği Çeşitleri
d. Uçuş Eğitimi Veren Yetkili Okullar
e. Uçuş Okulu Seçimi

Eğitim Süreci

Pilot lisansı alınmasına ilişkin kurallar, uçmak istediğiniz hava aracı tipine göre değişkenlik arz etmektedir. Seçiminizi uçaklar, helikopterler, planörler, çok hafif hava araçları, balonlar vb. hava araçları arasından yapabilirsiniz. Bazı lisanslar sadece Türkiye dâhilinde kullanılmak üzere kısıtlamaya tabi iken, bazı lisanslar ise size diğer ülkelerde uçma izni vermektedir.

Ne tür uçuş gerçekleştirmek istediğinizi de düşünmeniz gerekmektedir. Öğrenci pilottan havayolu nakliye pilotuna kadar uzanan bir takım farklı pilot lisansları mevcuttur.

Geçiminizi pilotluktan sağlamak istiyorsanız ticari seviyede lisansa sahip olmanız gerekecektir. Havayolları, pilot adaylarını işe almadan DLR olarak adlandırılan veya buna benzer testlerden geçirmektedir. Bu testlerden başarılı olmak için adayın görsel hafıza, duyu organları arasındaki koordinasyon, konsantrasyon, temel fizik kavramları, üç boyutlu düşünme, algılama hızı ve geçici bellek gibi kriterler ölçülmektedir. Bu özellikleriniz zayıf ise eğitimlerinizi tamamlasanız bile havayollarında pilot olarak istihdam edilebilmeniz mümkün gözükmemektedir.

Hâlihazırda Türkiye’de mevcut olan lisans seviyeleri şunlardır:

Öğrenci Pilot Lisansı SPL
(Eğitim altında iken yalnız (solo) uçuşa tabi olma ön şartı)
Hususi Pilot Lisansı PPL
(sadece hususi kullanım amaçlıdır – herhangi bir bedel karşılığı kullanılamaz)
Ticari Pilot Lisansı CPL
(ticari kullanım amaçlıdır)
Havayolu Nakliye Pilotu Lisansı ATPL
(ticari kullanım amaçlıdır – Hava Taşıma İşletmelerinde Kaptan Pilot olmak için gereken lisansıdır.)
Lisanslar ulusal mevzuat ve ICAO standartları gereğince tanzim edilmektedir. Pilotlara ilişkin başlıca İlgili mevzuat şunlardır;

1. SHT – 1T Öğrenci Pilot Seçiminde Kullanılacak Test Talimatı
2. SHY – 1 Uçak Pilotu Lisans Yönetmeliği
3. SHT – 2 Helikopter Pilotu Lisans Talimatı
4. SHT – 1E Balon Pilotu Lisans Talimatı
5. SHT – 3 Havacılık Sağlık Talimatı

Genel olarak pilot olmak 5 ana unsurdan oluşmaktadır:

1. Pilotluğa engel herhangi bir sağlık probleminin bulunmaması

Genelde, ticari kullanım için Sınıf 1 Sağlık sertifikası gerekli olup, hususi kullanım için Sınıf 2 Sağlık sertifikası yeterli olacaktır. Karşılanması gereken standartlar Havacılık Sağlık Talimatı SHT-3 ile belirlenmiştir.
Astım, diyabet ve renk körlüğü gibi durumlar pilotluğa engel sağlık problemleri arasındadır.
Uçuş eğitimine başlamadan önce gerekli tıbbi şartları, Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilmiş bir hastaneden alacağınız rapor ile kanıtlamanız gerekmektedir. Yetkili Hastaneler için tıklayınız…
Sağlık sertifikasının herhangi bir sebepten dolayı (örneğin, tıbbi uygunluktaki azalma) alınması, pilot lisansınızı ve ilgili lisansın imtiyazlarını geçersiz kılacaktır.

2. Teorik bilgi gerekliliklerinin karşılanması

Bu husus, yer derslerinin tamamlanmasından ve belirli sayıda sınavlardan geçilmesinden oluşmaktadır (Söz konusu sınavların sayısı ilgili lisans seviyesine bağlı olarak değişkenlik arz etmektedir; örneğin, ATPL için 14 sınav gerekli görülmektedir.)

3. Uçuş eğitiminin tamamlanması

Ticari ve Hususi Pilot Eğitimleri Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilmiş Uçuş Eğitim Okulları (FTO) ve Üniversitelerimiz tarafından verilir. Yetkili Uçuş Eğitim Organizasyonları için tıklayınız…

4. Uçuş tecrübesi

Bu husus, hava araçları tipine değişkenlik göstermektedir. Örneğin çok hafif hava aracı (microlight) hususi pilot lisansı için 30 saat uçuş tecrübesi yetebilirken ticari pilot lisansı için 200 saate kadar değişkenlik gösterebilmektedir.

5. Uçuş sınavının tamamlanması

Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilen bir Kontrol Pilotu gözetiminde uçuş sınavının başarıyla gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte adayların, İngilizce dil yeterliliği ile ilgili olarak kabul edilebilir bir seviyede değerlendirilmiş olmaları da gerekmektedir. Sadece pilotluk mesleğinde değil havacılık sektörünün bütün çalışanlarının İngilizceye hâkim olması çok büyük önem arz etmektedir. Eğitim ve sınavlar İngilizce yapılmakta olup mesleki tüm dokümanlarda İngilizce olarak yayınlanmaktadır. Pilotluk mesleğine adım atmadan önce İngilizce eğitimi konusu muhakkak çok iyi düzeyde çözülmelidir. Konuşma, anlama düzeyinde iyi İngilizcesi olmayanların havayolları tarafından işe alınma imkânı yok gibidir.

Pilotluk Mesleği ve Eğitim Süreci Gereksinimleri

Türkiye’de ticari pilot lisansı eğitimlerinden mezun olan pilotların tamamı havayollarında bir kariyer hedeflediklerinden dolayı sadece hava yolları beklentilerine istinaden gereksinimler belirtilmiştir.

Öncelikle en önemli gereksinim İngilizce bilgisi olarak öne çıkıyor. Her ne kadar her havayolunun belirlediği bilgi seviyesi farklı olsa da eğitime başlangıç için en azından orta veya iyi seviyede İngilizce bilgisi gerekmektedir. Hedeflenen havayolunun beklentisine göre de eğitim süresince İngilizce bilgisi geliştirilebilir.

Gerek Ticari pilot lisansı eğitimi veren uçuş okulları gerekse birçok havayolu günümüzde pilotları işe alırken veya ticari pilot lisansı eğitimine başlarken “Aptitude test” yani yetenek testine tabi tutmaktalar. Özellikle birkaç firmanın sistemi ülkemizde birçok havayolu tarafından kullanılmaktadır. Bu yetenek testlerinin içerikleri hakkında bazı bilgilere Öğrenci Pilot Seçiminde Kullanılacak Test Talimatı SHT–1T’den ulaşabilirsiniz. Bu tip testler sonucunda katılımcı hakkında bir değerlendirme trendi elde edilmekte ve konusunda eğitimli psikologlar tarafından yapılan değerlendirmeler ile havayolu veya uçuş okuluna bir tavsiye belirtilmektedir. Genelde bu süreçten başarılı olan adayları şirket yöneticilerinin de katılacağı Türkçe ve/veya İngilizce bir mülakat beklemektedir.

Pilotluk Mesleği Çeşitleri

Ülkemizde pilotluk denince akla ilk gelen hava yolu işletmelerinde uçak pilotluğu “ATPL(A)” olsa da farklı hava araçlarında da pilot olarak görev yapmak mümkündür.

Helikopter Pilotluğu:

Ülkemizde giderek artan sayıda özel şahıs veya şirket helikopterleri ile de yolcu veya yük (kargo, posta vb. gibi) taşımacılığı yapmaktadır. Bu hava araçlarında uçuş yapan pilotlara helikopter pilotu denilmektedir. Şimdiyi kadar yalnız Türk Silahlı Kuvvetleri kaynaklarından sağlanan bu ticari pilotluk türü günümüzde artmakta olan talep doğrultusunda sivil helikopter uçuş okulları sayesinde sivil pilotlar ile de desteklenmektedir. Türk Silahlı Kuvvetleri dışında üç adet sivil uçuş okulu bu konuda Genel Müdürlüğümüz tarafından verilen yetki ile uçuş eğitimleri sağlamaktadırlar.

Son dönemde sürekli sayısı artmakta olan Sağlık Bakanlığının Ambulans helikopterleri özellikle helikopter pilotluğu mesleğinin önünü açmaktadır.

Ticari Balon Pilotluğu:

Ülkemizde özellikle Kapadokya bölgesinde yürütülmekte olan Sıcak Hava Balonu ile gerçekleştirilen gezi uçuşları da diğer bir pilotluk türü olan Balon Pilotluğu ile yapılmaktadır. Günün belirli saatlerinde gerçekleştirilen Balon uçuşları aynı diğer hava araçları ile yapılan uçuşlar gibi bilgi, beceri ve disiplin gerektirmektedir. Son dönemde giderek artan balon sayısı balon pilotu ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Balon pilotu eğitimleri yine aynı bölgede bulunan balon pilotluğu uçuş okulları tarafından sağlanmaktadır.

Sık Sorulan Sorular

Pilot Olmak İçin Türkiye’de Nerelere Başvurabilirim?

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş olan Uçuş Eğitim Organizasyonları, sivil havacılık sektörüne ihtiyaç duyulan pilot eğitimlerini vermektedir. Sivil havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen Uçuş okulların listesini SHGM internet sitesinden veya aşağıda yer alan bağlantıdan görebilirsiniz.

Pilot Olmak İçin Ne Mezunu Olmam Gerekiyor?

Uçuş eğitimi almak için Türk Sivil Havacılık Mevzuatına göre lise mezunu olmak yeterlidir. Ancak havayolu işletmeleri çoğunlukla üniversite mezunu pilot istihdamını tercih etmektedir. Lise mezunu olanların havayollarında pilot olarak istihdam edilme şansı düşüktür. Üniversite mezunları arasında da çoğunlukla teknik eğitim alanların tercih edildiği görülmektedir.

Mezuniyet Dışında Dikkat Edilecek Başka Husus Var mıdır?

Havayolları, pilot adaylarını işe almadan DLR olarak adlandırılan veya buna benzer testlerden geçirmektedir. Bu testlerden başarılı olmak için adayın görsel hafıza, duyu organları arasındaki koordinasyon, konsantrasyon, temel fizik kavramları, üç boyutlu düşünme, algılama hızı ve geçici bellek gibi kriterler ölçülmektedir. Bu özellikleriniz zayıf ise eğitimlerinizi tamamlasanız bile havayollarında pilot olarak istihdam edilebilmeniz mümkün gözükmemektedir.

Pilotluk İçin İngilizce Bilmek Ne Kadar Önemlidir?

Sadece pilotluk mesleğinde değil havacılık sektörünün bütün çalışanlarının İngilizceye hâkim olması çok büyük önem arz etmektedir. Eğitim ve sınavlar İngilizce yapılmakta olup mesleki tüm dokümanlarda İngilizce olarak yayınlanmaktadır. Pilotluk mesleğine adım atmadan önce İngilizce eğitimi konusu muhakkak çok iyi düzeyde çözülmelidir. Konuşma, anlama düzeyinde iyi İngilizcesi olmayanların havayolları tarafından işe alınma imkânı yok gibidir.

Hava Yolu Pilot Lisansına Sahip Olmak İçin Yaklaşık Ne Kadar Ücret Ödemem Gerekir

Havayolu pilotu (ATPL) lisansına sahip olmak için ödenmesi gereken ücretler, okullar arasında farklılık göstermekle beraber ortalama 80.000 Euro civarındadır.

Hava Yolu Pilot Lisansına Sahip Olmak İçin Ne Kadar Süreye İhtiyaç Var?

Kariyerini pilotluk mesleği üzerine yapmak isteyen ve sonrasında havayollarında çalışmak isteyenlerin eğitimleri ortalama 18 ay sürmektedir.  (kaynak: shgm.gov.tr)