Uçak kazalarından sağ kurtulmanın yolları

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Mikdat Kadıoğlu, Milliyet Gazetesi için kaleme aldığı köşe yazısında uçak kazalarından sağ kurtulmanın tüyolarını verdi.

İşte Kadıoğlu’na göre Uçak kazalarından sağ kurtulmanın tüyoları

Sanılanın aksine uçak kazalarında yolcuların büyük bölümü hayatta kalır. Fakat hayatta kalabilmek için mutlaka birkaç basit kuralı da bilmek gerekir.

Hoşlanmasam da uçağa binmek zorunda kalıyorum. Özellikle de inişte kulaklarım rahatsız oluyor ve kuru havası yüzünden de mumya gibi kuruyorum. Hava şartlarının uçaklara etkisini bildiğim için türbülansa yanlışlıkla “hava boşluğu” falan deyip korkmam ama “acaba hangi koltuk daha güvenlidir?” diye düşündüğüm çok olmuştur.

7 Temmuz 2013’te San Francisco Havalimanı’nda iniş sırasında piste çarpan 307 kişinin bulunduğu Asiana Havayolları yolcu uçağının kazasında 2 kişi öldü. Benzer şekilde, ABD Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu’nun (NTSB) kayıtlarına göre uçak kazalarında yolcuların yüzde 95’inden fazlası hayatta kalmakta. Bu gerçeğe rağmen bazıları uçaktan aşırı korkmakta, bazıları ise uçakta verilen güvenlik brifingini “kazada nasılsa hayatta kalmam” düşüncesiyle dinlememekte. Uçak kazası olması düşük, canlı kurtulmak ise büyük bir ihtimal olsa da uçak kazalarından canlı çıkabilmek için aşağıdaki kuralları bilmeniz ve uygulamanızda yarar var:

* Hayatta kalabilmek için doğru giyinin: Havaalanına uygun şeyler giyip gitmeli. Acil bir durumda, “ah keşke pratik bir ayakkabı, elbise giyseydim” dersiniz. Asiana Havayolları’nın düştükten sonra yanan uçağından kaçmak zorunda kaldığınızı hayal edin. Bir de bu durumda “yüksek topuklu ayakkabıyla gösterebileceğiniz performansı”! Rahat bir ayakkabıyla birlikte (sıcak yaz aylarında bile) pantolon ve uzun kollu şeyler giyinmek sizi alevlerden ve kesici cisimlerden koruyabilir. NTSB’ye göre uçak kazalarında ölen yolcuların yüzde 68’ine, uçak düştükten sonra görülen yangındaki yaralanmalar neden olmakta.

Uçağın neresinde oturursanız oturun çıkışlara yakın olun

* Koltuğunuzu akıllıca seçin: 2007 yılında Popüler Mekanik dergisi tarafından yapılan bir araştırmaya göre uçağın arkasındaki yolcuların hayatta kalma ihtimali öndeki yolculardan fazla. 1971’den bu yana görülen ölümcül uçak kazaları analiz edilince kanatların arka tarafında oturanların, önde oturan yolculara göre, hayatta kalma ihtimali yüzde 40 daha fazla. Şüphesiz uçak hep burun üstü düşmez, gövde üstüne de düşebilir, kuyruğu da kopabilir. Aslında uçağın neresinde oturursanız oturun çıkışlara yakın olun.

Örneğin, İngiltere’de yapılan araştırmaya göre yanan uçaktaki yolcular en fazla 5 sıra ilerleyebiliyormuş. Bu nedenle çıkış kapılarına en azından 5 sıra yakın ve koridordaki koltuklar daha güvenli deniliyor.

* Kalkış ve inişe dikkat: Kazalar, en çok kalkıştan hemen sonraki ilk 3 dakikada ve inmeden hemen önceki 8 dakikada olmakta. En azından bu zamanlarda ayakkabılarınızı giyin, masalarınızı kapalı, koltuğunuzu da dik tutun. Vücudunuza batabilecek kalem, anahtar vb. sivri cisimleri cebinizden çıkartın. Ayrıca önünüzde ve arkanızdaki çıkış kapılarını öğrenin. Çarpışma anında ayak ve bacaklardaki kemik kırılması da yaygın. Bu yüzden yanınızda taşıdığınız çantaları önünüzdeki koltuğun altına koymanız tavsiye ediliyor. Kaza kaçınılmazsa sakin olmak ve öndeki koltuğa ellerinizi çapraz bir şekilde koyup alnınızı üzerlerine yerleştirerek hayatta kalma pozisyonunda beklemeniz en doğrusu.

Kaos ortamlarında her şey için talimat beklemeyin

* 90 saniye kuralı: Kazadan sonraki ilk 90 saniye çok önemli. Eğer bu sürede sakin ve hızlı bir şekilde uçaktan çıkabilirseniz hayatta kalma şansınız çok yüksek. NTSB’ye göre bazı yolcular paniğe kapıldığı için kendi emniyet kemerini açamaz; bazıları da kemerini açmak için emir verildiğini duymak ister. Bu nedenle kaos ortamlarında her şey için talimat beklenmemesi ve kemeri açmak gibi şeylerin otomatik yapılabilmesi gerekiyor. Asiana kazasında yolcuların hayatta kalması, uçaktan hızlı çıkmış olmalarına bağlanıyor. Fakat fotoğraflardaki bazı yolcuların bagaj ve diğer kişisel eşyalarla görülmesi ucuz atlatılmış ölümcül bir hata olarak değerlendiriliyor.

Özetle, 1.2 milyon uçuştan birinde kaza oluyor. Uçak kazasında ölme ihtimali 11 milyonda birken, otomobil kazasında ölme ihtimali 5 binde birdir! Yani ticari uçaklar en azından yürüyen merdivenler kadar güvenli. Bu yüzden dost bir gökyüzünde, en güvenli ulaşım aracı uçaktır. Ama düşük kaza ihtimali, uçuş güvenliğini hafife almamız ve yukarıdaki, güvenlik konularına dikkat etmememiz anlamına gelmez.