Uçak Tutması Nedir?

Uçak tutması, uçuş esnasında soğuk terleme, bulantı ve kusmaya yol açan bir tür uyumsuzluk rahatsızlığıdır. Özellikle uçağın titrediği ve sallandığı anlarda yoğun hissedilir, çoğunlukla uçağın sarsıntıları uçak tutmasını tetikler.

Uçak tutması hastalığına ne denir?

Hareket hastalığının (motion sickness) havacılıktaki karşılığı olan uçak tutmasının (air sickness)

Uçak Tutması Nasıl Olur?

Uçak tutması, birçok nedene bağlı olmakla beraber bu rahatsızlıkta vücuttaki kulak ve göz arasındaki iletişim uyumsuzluğunun etkisi vardır. İç kulağımızda harekete duyarlı olan tüycükler bulunur. Bu tüycükler, uçak yolculuğu sırasında ileri doğru hareketi algılar; fakat uçakta sabit bir manzara gören göz, uçağın hareket ettiğini anlayamaz. Basitçe kulak, beyne “Biz gidiyoruz” derken göz ise “Sabit duruyoruz” sinyali yollar. Bu durum beyinde bir karışıklığa neden olur ve bunun sonucunda baş dönmesi, mide bulantısı, terleme, esneme, titreme, yorgunluk ve kusma gibi durumlar ortaya çıkar. Uçak tutması, düzenli olarak hava yolu ile seyahat etmek isteyenlerin hayat standartlarını düşüren önemli bir rahatsızlıktır. Uçak tutmasının etkilerini minimuma indirmek ve hatta ondan tamamen kurtulmak için belli başlı yöntemler uygulanabilir.

Uçak Tutması Nasıl Engellenir?

Uçak tutmasına karşı pencere kenarında oturabilirsiniz. Uçak tutmanız yükseklik korkusuna ya da uçuş fobisine bağlı değilse bu durum işe yarayabilir.

Uçakta sarsıntı en az orta bölümlerde ve sağ kısımlarda hissedilir. Koltuk seçerken bu yerleri tercih edebilirsiniz.

Bulantı hissedildiğinde baş hareketleri azaltılıp arkaya yaslanmak iyi gelebilir.

Uçuş öncesi her zaman hafif yiyecekleri tercih edin ve bol sıvı tüketin. Asitli ve gaz yapıcı içeceklerden ve yiyeceklerden uzak durun.

Uçağa binmeden önce naneli sakız çiğneyebilirsiniz. Naneli sakız bulantı hissine iyi gelebilmektedir.

Geniş gövdeli uçaklar hareketi daha az iletir, yani daha az sarsıntı hissedersiniz. Uçağınızı seçebiliyorsanız geniş gövdeli uçaklar ile uçun.

İmkanınız varsa uçağa rahat giysiler giyerek binin. O zaman araç içinde daha rahat olursunuz ve strese bağlı uçak tutması riskini azaltırsınız.

Uçak içerisinde birşey okumayın ve parlak ekranlara bakmayın.

Uçuş esnasında durumunuz kötüleşirse mutlaka uçak personeline haber verin.

Uçak Tutmasında Tedavi (Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç)

Uçak tutmasına karşı önlem ve tedavi olarak ileri sürülen 3 yöntem; sık uçarak alışkanlık ve duyarsızlık kazanmak (habituation), bulantı giderici ilaçlar kullanmak ve davranış tedavisidir. Sık uçmanın uçuş anksiyetesini azalttığı ve hareket uyaranlarına karşı duyarsızlaşma sağladığı bilinir. Az uçan veya bünyesel olarak duyarlı kişilere bazı ilaçlar önerilir; ama bunların psikomotor yan etkileri nedeniyle uçuş ekiplerince alınması uygun değildir. Kritik operasyonlara uçakla götürülen sağlık ve teknik personele türbulanslı uçuşlarda bu ilaçlar hafif/orta dozlarda verilebilir. Bitkisel ilaçlar olarak ginger (zencefil), nane, limon suyu, yeşil elma, elma sirkesi ve köpekotu yararlı olabilir.